Czym jest zachowek i komu przysługuje?

W polskim prawie funkcjonują dwie formy dziedziczenia: testamentowe i ustawowe. Pierwsze z nich wymaga istnienia ważnego testamentu, a drugie występuje wtedy, gdy spadkodawca nie zostawił żadnego testamentu lub stwierdzono jego nieważność. Zachowek pojawia się najczęściej w przypadku dziedziczenia testamentowego.

Czym właściwie jest zachowek?

To uprawnienie zawarte w prawie spadkowym, mające na celu ochronę interesów spadkobierców, którzy nie zostali wskazani w testamencie, ale którzy dziedziczyliby spadek w drodze dziedziczenia ustawowego. Zachowek jest więc majątkiem, który spadkodawca mógłby przekazać za życia w formie darowizny, zapisów testamentowych czy powołania do dziedziczenia ustawowego. Co ważne, zachowek może być sprzeczny z wolną testatora i jest świadczeniem pieniężnym, a nie rzeczowym, chyba że każda ze stron zgodzi się na inną formę zapłaty zachowku.

Kto jest uprawniony do zachowku?

Prawo spadkowe bywa bardzo skomplikowane, dlatego warto udać się do sprawdzonego adwokata, specjalizującego się w sprawach spadkowych, jeżeli nie zostałeś uwzględniony w testamencie, a należysz do jednej z trzech grup uprawnionych do zachowku.

Uprawnionymi do zachowku są zstępni, małżonek i rodzice spadkodawcy. Zachowek przysługuje zarówno dzieciom biologicznym, jak i przysposobionym, przy czym jeśli żyją dzieci spadkodawcy, to zachowku nie mogą żądać wnuki ani prawnuki.

Zachowek dla małżonka należy się jedynie w sytuacji, gdy ten w chwili śmierci spadkodawcy pozostał z nim w ważnym związku małżeńskim. Z kolei rodzice spadkodawcy mogą żądać zachowku jedynie wtedy, gdy ten nie pozostawił zstępnych.

Zobowiązani do zapłaty zachowku są spadkobiercy wskazani w testamencie, zapisobiercy windykacyjni oraz osoby, które otrzymały od spadkodawcy darowiznę na podstawie umowy.